Günlük yaşantıda yapılan hareketler motor becerisi olarak adlandırılır. Kaba ve ince motor becerileri gelişimi, vücut sisteminin ilerleyişi açısından önemlidir. Çocukların kazanmış oldukları bu beceriler, ileriki zamanlarda sosyal ve iş hayatında kendini göstermeye başlar. Koordinasyon becerisi zayıf olan çocukların psikolojik olarak olumsuz etkilenmeleri kaçınılmazdır. İnce ve kaba motor hareketleri sayesinde özgüven sahibi ve pozitif duygulara sahip çocuklar yetişir. Çocuklarda motor becerileri geliştiren öneriler ile onların birtakım işler yapmalarına destek verebilirsiniz. Çocuklarda İnce ve Kalın Motor Becerilerinin Gelişimi hakkında merak edilen tüm detayları bu yazımızda bulabilirsiniz.
Çocuklarda Motor Becerisi Nedir?
Motor becerisi, bebeklikten itibaren oluşmaya başlayan bir kas gelişim sürecidir. İnce motor becerisi, beynin gösterdiği gelişimin el ve parmak kaslarını yönlendirmesidir. Bu kaslarla beraber göz koordinasyonun uyumlu olması gerekir. Bu üç özellik birbirinden bağımsız ilerleyemez; çünkü bebekler küçük nesneleri tanımaya çalışırken gözleriyle beraber ellerini ve parmaklarını kullanır. Çocuklar ince motor becerileri sayesinde kendi başına düğme ilikleme, ayakkabı bağcığı bağlama ve fermuar çekme gibi işleri yapabilir.
Kaba motor becerisi, çocukların büyük kaslarla yaptığı bedensel hareketlerdir. Kol, bacak ve gövdenin hareket etmesiyle beraber fazla enerji tüketilen işlerin yapılması sağlanır. Çocuklar, kaba motor becerisi ile kafalarını dik tutma, emekleme ve yürüme gibi geniş kapsamlı hareketleri yapabilir. Bebekler doğar doğmaz kaba motor becerilerini geliştiremezler. Kas kontrolünü tamamlamamış olan bebekler, bazı hareketleri istem dışı yapar.
Motor becerileri çocuğun yaş grubuna göre farklılık gösterdiği için istenen hareketlerin oluşmasında aceleci davranmamalısınız. Her çocuğun farklı yapıda olduğunu unutmayın! İşte, çocuklarda motor becerileri geliştiren öneriler…
Çocuğun Yaş Grubuna Göre İnce Motor Gelişimi
Hareket sistemimizi yöneten beynin gelişimi, el, parmak ve göz uyumunun doğru şekilde ilerlemesinde büyük rol oynar. İnce motor gelişimini sağlayan hareketler, çocukların bulunduğu yaşa göre değişir. Bunları şu şekilde sınıflandırabiliriz:
1 Yaş İnce Motor Gelişimi
- Saklanan nesneleri bulur.
- Kitapların tek sayfasını çevirir.
- Sıkı bağlanmayan poşetleri açmayı başarır.
- Halkaları bir çubuğa geçirip çıkarır.
- Oyuncak küplerin 3-4 tanesini üst üste koyarak bir kule yapar.
- Parmaklarını kullanarak nesnelere dokunmak ister.
- İki parmağıyla nesneleri kavrar.
2 Yaş İnce Motor Gelişimi
- 8 tane oyuncak küpü üst üste yerleştirip büyük bir kule yapar.
- Ellerini tek başına yıkamaya başlar.
- Kalemi elleriyle genişçe kavrayıp rastgele çizgiler yapar.
- Dergi, gazete ya da kitap sayfalarını kolaylıkla çevirmeye başlar.
- Ambalajı gevşek olan küçük şekerleri rahatlıkla açar.
3 Yaş İnce Motor Gelişimi
- Kendisinden büyük birinin gösterdiği basit şekilleri (özellikle daireyi) kağıda çizmeye başlar.
- Yapboz parçalarını bir araya getirme şeklini çözerek birleştirmeyi gerçekleştirir.
- Kâğıdı eliyle ya da makas yardımıyla parçalar.
- İri düğmeleri kolayca ilikleyip çözer.
- Çarpı şeklini benzetmeye çalışır.
4 Yaş İnce Motor Gelişimi
- Çatal kullanmaya başlar.
- Kendi başına giyinip soyunabilir.
- Sayı sayar gibi baş parmağını diğer parmak uçlarına sırayla değdirir.
- Ufak nesneleri artık kolayca tutar.
5 Yaş İnce Motor Gelişimi
- Kalemi düzgün tutarak bazı harfleri yazar.
- Ayakkabı bağcığını bağlar.
- Resim yaparken çizgilerin dışına taşmamaya çalışır.
6 Yaş İnce Motor Gelişimi
- Küpleri detaylı bir biçimde dizerek farklı şekiller oluşturur.
- Yaklaşık 20 parçadan oluşan yapbozları birleştirir.
- Yemek bıçağını kullanarak yiyecekleri keser.
- Makas kullanımında ilerler.
Çocukların İnce Motor Becerilerini Geliştiren Öneriler
Hareket kabiliyetinin zayıf olması, çocukların gündelik ve okul hayatında sıkıntılar yaşamasına yol açar. Kalem tutma gibi ince motor becerisi gelişmemiş çocuklar, okuma-yazmayı geç öğrenebilir. Bu geride kalmışlık duygusu ise onlarda psikolojik sıkıntıların oluşmasına neden olur. Bu yüzden çocuklarda motor becerileri geliştiren önerilere uyularak, ince motor hareketleri desteklenebilir.
Yapboz Ürünleri
Yapbozlar, çocukların el hareketlerini geliştirerek nesnelerin kolay kavranmasını sağlar. Ayrıca parmak kaslarını güçlendiren bir etkinliktir. Yapbozlar sayesinde el-göz koordinasyonunda olumlu gelişmeler görülmeye başlanır. Yapmanız gereken sabırlı olmaktır. Parçaları tanımaya çalışan çocuğunuz bir süre sonra doğru şekli ortaya çıkararak ince motor becerisini güçlendirir.
Oyun Hamuru
Oyun hamuru dokunma hassasiyetini geliştirmeye yarayan faydalı bir üründür. Çocuğunuz hamura özgürce dokunarak rastgele parçalar oluştursa da onu şekillendirirken oldukça eğlenceli bir vakit geçirir. Oyun hamurunun çocukların hayal gücünü geliştirmede önemli bir yeri vardır.
Küpler ve Legolar
Çocuğunuz küplerle ve legolarla şekiller oluştururken sabırlı olmayı öğrenir. Aynı zamanda sorunlar karşısında çözüm üretme becerisi kazanır. Bu oyuncaklar yaratıcılığın gelişmesinde büyük rol sahibidir.
Çizme ve Boyama
Resim yeteneğinin ortaya çıkmasına yardımcı olan çizim ve boyama yapmak, aynı zamanda ince motor becerisini ilerleten bir aktivitedir. Farklı çizim ve boyama malzemelerinin kullanılmasını öğrenen çocukların el-göz koordinasyonunda büyük değişimler yaşanır.
Makas Tutmak
Kâğıda çizilen herhangi bir figürün ya da dergi ve gazete üzerindeki şekillerin etrafını kesmeye çalışması, ince motor becerisini destekleyen bir harekettir.
Çocuğun Yaş Grubuna Göre Kaba Motor Gelişimi
Çocukların yürüme, zıplama ve koşma gibi büyük kasların çalışmasıyla yaptığı hareketler, kaba motor becerisinin gelişmesiyle oluşur. Her yaş grubu çocuğun hareket özelliği farklıdır.
1 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Tek elinin tutulmasıyla yürümeye başlar.
- Alçak merdivenlere bir yetişkin aracılığıyla çıkar.
- Emekleme hareketi yapar.
- Koltuk gibi eşyalara tutunarak yürür.
- Ebeveynin desteğiyle merdivenleri kullanabilir.
2 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Parmaklarının ucunda yükselerek bir süre bu şekilde durabilir.
- Duran toplara vurabilir.
- Yerde duran nesneleri eğilerek aldıktan sonra kolayca doğrulabilir.
- Koşması pratiklik kazanır.
3 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Merdivenden inip çıkarken, ayrı adımlar atabilir.
- Koştuğu sırada önündeki nesnelere takılmadan yönünü değiştirir.
- Parmak ucunda yürür.
- Kendisine atılan topu tutabilir.
4 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Üç tekerlekli bisiklet sürebilir.
- Merdivenden inip çıkarken koşar.
- Ayağının bir tanesini kullanarak durabilir.
5 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Küçük topları yakalamaya başlar.
- Ritim duygusu gelişir. Müzik eşliğinde dans etmeye başlar.
- Arkadaşlarıyla belirlenen oyun kurallarına uygun davranır.
- Yere çizilen veya konulan ince hat üzerinde rahat bir şekilde yürür.
6 Yaş Kaba Motor Becerisi
- Yapılan hareketi inceleyip taklit eder.
- Belli aralıklarla konulan nesneler üzerinden atlayıp ilerler.
- Yarışmalara katılarak rekabet edebilir.
- Hedefleme oyunlarında başarı gösterir.
Çocukların Kaba Motor Becerilerini Geliştiren Öneriler
Çocuğun kaba motor becerileri nasıl geliştirilir sorusu oldukça merak edilir. Öncelikle çocuklara güvenli bir ortam sağlandıktan sonra hareket kısıtlaması yapılmamalıdır. Örneğin; düşmesin diye sürekli kucağa alınan bir çocuk, geç yürümeye başlar. Anlık yapılan davranışları temsil eden kaba motor yeteneğini desteklemek için birtakım hareketlerin yapılması, çocukların fiziksel gelişimi açısından önemlidir.
Seksek Oyunu
Seksek oynarken yapılan zıplama ve atlama hareketleri sayesinde kaba motor becerisi hızlıca gelişir. Bu oyun, çocukların dengede durmasını sağlar.
Bisiklet veya Scooter Kullanmak
Bazı çocuklar bisiklet sürmeyi ve scooter kullanmayı yaşıtlarına göre geç öğrenebilir. Olumsuzluğa kapılmadan bu aletleri kullanmaları için teşvik edilebilir.
Müzik Eşliğinde Dans Etmek
Dans etmek, hareketler arasında bağlantı yapmasına yardımcı olur. Aynı zamanda müziğin oluşturduğu ritim duygusunun gelişimi sağlanır. Dans esnasında yapılan hareketler de çocukların denge ve kontrol özelliğini geliştirir.
Trambolinde Zıplama Hareketleri
Trambolin çocukların dengesini geliştirmede büyük rol oynar. Bu eğlenceli etkinlik yapılırken, güvenliğin sağlanması açısından trambolinin çevresi kapalı olmalıdır.
Çocukların Motor Becerilerinin Gelişimine Bakiciburada.com Desteği!
Çocuğunuzun ince ve kaba motor becerilerinin desteklenmesi onun fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından önemlidir. Bu hususlara dikkat eden, çocuk bakımında uzman ve güvenilir bakıcı ihtiyacınız için Bakiciburada.com her daim yanınızda yer alır.
Üniversite mezunu ve eğitimi alan oyun ablası-abisi, çocuk gelişimi konusunda size yardımcı olmaya hazır! Bakiciburada.com ailesinde bulunan eğitimli ve tecrübeli bakıcılar sayesinde çocuğunuz hayata bir adım önde devam eder.