Tuvalet eğitimi, çocukların kişisel gelişim döneminde etkili bir role sahiptir. Yanlış zamanlama bu sürecin korkuyla geçmesine ve yavaş öğrenilmesine sebep olabilir. Gelişim özellikleri her çocukta farklılık gösterdiği için tuvalet alışkanlığı kazandırırken yaş sınırı belirlenemez. Genellikle çocuklar 1,5 ila 4 yaş arasında tuvalet eğitimi için hazırdır. Bu yaşlar, fizyolojik gelişimlerinin ileri seviyede olduğu dönemdir. İdrar torbasının gelişimi tuvalet alışkanlığın kazanılmasında etkili bir role sahiptir. Bununla birlikte çocuğun ruhsal anlamda kendini hazır hissetmesi çok önemli bir husustur. Ebeveynlerin ısrarcı tutumları çocukların manevi olarak zarar görmesine neden olur. Ayrıca tuvalet alışkanlığı kazandırmada bir diğer önemli konu olan mahremiyet duygusu bu dönemde gelişir. Çocuklarda tuvalet eğitimi nasıl olmalıdır? 3 yaşındaki çocuğa tuvalet eğitimi nasıl verilir? Gece tuvalet alışkanlığı nasıl kazandırılır? gibi merak ettiğiniz sorulara bu yazıda cevap bulabilirsiniz.
Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanmalıdır?
Çocukların öğrenme süreleri farklılık gösterir.Bundan dolayı tuvalet eğitimi nasıl verilir ve ne zaman başlanır sorularına cevap aranır. Bu dönemde çocuklar psikolojik olarak hazır olmalıdır. Onlardaki hayal gücünün geniş olduğu düşünüldüğünde, tuvaletler bilinmeyen bir korku alanına dönüşebilir. İdrar torbasının gelişim durumu göz önüne alınarak, 18. aydan itibaren bezi bırakmaya başlayabilirler. Ayrıca, yaklaşık olarak kız çocukları 29. ay, erkek çocukları da 31. aydan sonra tuvalet alışkanlığı kazanabilirler. Çocuklarda tuvalet eğitimi için en uygun yaş belirlenirken dikkat edilmesi gereken hususlar şu şekildedir:
- Çocuğunuz bez olmadan 1-2 saat arasında altına kaçırmayabilir.
- Dışkılama sıklığını ve vaktini fark etmeniz durumunda, tuvalet eğitimi daha rahat geçer.
- İdrarını altına kaçırdığında rahatsız olduğunu belli eder.
- Kaka yaparken bir köşeye, perde ya da kapı gibi yerlerin arkasına saklanıp size seslenebilir. Artık bu durumdan bir an önce kurtulmak istediğinin sinyallerini verir.
- Çocuğunuz, herhangi bir ihtiyacının karşılanması için kendini ifade etmesi gerekir.
- İç çamaşırı giymek isteyebilir.
- Tuvaleti geldiğinde bununla ilgili benzer tanımları bilirse, bezden kurtulmak hızlanabilir. Örneğin; çiş yapmak, kaka yapmak gibi söylemleri biliyor mu?
- Çişinden ve kakasından rahatsız olmaya başlayıp, bezlenmek istemeyebilir.
- Alt kısımdaki kıyafetlerini tek başına çıkarabiliyorsa, tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösterir; çünkü bu davranışta bulunması da kendini ifade etme yöntemidir.
- Ailedeki kişilerin ya da akranlarının tuvalet yapma şeklini merak edebilir. Tuvalete girene kadar herkesi takip eder.
Tuvalet Eğitimine Nasıl Hazırlanılır?
Çocuğun tuvalet eğitimi annenin de bu duruma hazır olmasıyla başlar. Gün boyu süren çiş ve kaka takibiyle beraber çocuğun tuvalette endişelenmemesi için motive edilmesi gerekir. Bunun için şunlar uygulanabilir:
- Çiş, kaka, külot, popo, lazımlık ve tuvalet gibi terimleri algılaması bezi bırakmasındaki en önemli hazırlıktır. Bunun için kullanılan eşyaları tanıtabilir ya da ilgili resimli kitaplardan yararlanılabilir.
- Tuvalet eğitimi oyunları oynanabilir. Hatta en sevdiği oyuncak bebeğini tuvalete götürüp oyun eşliğinde bir anlatım yapabilirsiniz.
- Çocuğunuzu kıyafetiyle lazımlığa oturtup, nasıl yapması gerektiğini göstererek deneyimleme fırsatı verebilirsiniz.
- Lazımlığa oturmaya alışan çocuğunuza çişini ve kakasını buraya yapabileceğini anlatabilirsiniz.
Çocuklara Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Çocuklarda tuvalet eğitimi nasıl olmalı diye endişelenen ebeveynler, çocuklarını ruhsal yönden hazırlamaya başlamalıdır. Uygulama döneminde sabırlı, sevecen ve özenli olmalıdırlar. Tuvalet eğitimine nasıl başlanmalı? Merak edilen hususlar şöyledir:
- Lazımlık devamlı tuvalette kalmalıdır. Bu sayede aralarında bir bağın olduğunu kavrayabilir. Ulaşamayacağı bir alana konulmasına gerek yoktur.
- Rahat çıkarılabilen kıyafetler giydirilmesi, altına kaçırma durumlarının önüne geçer.
- Çocuğunuzu takip ederek belirlediğiniz saatler arasında onu tuvalete götürün. Cesaret verici sözler söyleyerek çişini ve kakasını rahat yapmasını sağlayabilirsiniz. Hemen tuvaletini lazımlığa yapamasa bile birkaç denemeden sonra mutlaka yapacaktır.
- Bezini çıkardıktan sonra tekrar geri takmayın. Misafirliğe gittiğinizde ya da gece uykusundayken çocuğunuzu bezlememeniz önemlidir. Tuvalet eğitiminde başarısız olunan anlarda hemen bez bağlanmamalıdır.
- Tuvaletini yapan çocuğunuzu tebrik ederek küçük ödüller verebilirsiniz. Bu davranışınız onu daha çok motive eder.
- Tuvalete oturmaya başlayan çocuğunuzun vücuduna uygun ebatlarda oturma aparatı alabilirsiniz.
- Ebeveynler çocuklarına tuvalet alışkanlığı kazandırırken aynı tutum içinde olmalıdır. Çocuk bakıcısı da bu konuda dikkatli davranmalıdır.
- Ebeveynler bu süreçte çok büyük sabır göstermelidir. Altına kaçıran çocuğun korkmaması çok önemlidir.
- Tuvalet eğitimi için bahar aylarını tercih edebilirsiniz. Hastalık riski taşımayan mevsimlerde çocuğunuz çıplak dolaşsa dahi üşütme gibi bir durumla karşılaşmayabilirsiniz.
- Kısa süreli bir başarı beklenmemelidir. Genellikle çocuklara tuvalet alışkanlığı kazandırmak 3-6 ay arasında sürer.
- Çocuğunuz çiş ya da kakasını lazımlığın kenarına taşırabilir. Böyle kazalarda kesinlikle onu azarlamayın ve cezalandırmayın.
- Çocukları zorla lazımlığa oturtmak, tuvalet eğitiminin başlamadan sonlanmasına sebep olabilir.
- Çocuğunuz çişini lazımlığa yaparken kakası için ısrarla bez kullanmak isteyebilir. Birkaç deneme yaparak lazımlığa yönlendirin. Buna rağmen kakasını beze yapma konusunda taviz vermiyorsa onun bu isteğini kabul edin. Çocuğunuzla zıtlaşmanız kakasını tutmasına neden olur. Bu durum da kabızlığı ortaya çıkarır.
- Tuvalet alışkanlığı kazandırılırken ellerin yıkanması gerektiği mutlaka anlatılmalıdır. Çocuklara hijyen kuralları öğretilmelidir. Alışkanlık haline gelen bu davranışlar sayesinde ileriki yaşlarda kişisel bakımına özen göstermesi teşvik edilir.
Gece Tuvalet Alışkanlığı Nasıl Kazandırılır?
Tuvalet eğitimini tamamlamak için çocuğun geceleri de altına yapmaması gerekir. Bu zorlu süreçte gündüz kazandırılan tuvalet alışkanlığı daha sonra gece de uygulanmalıdır. Gece çocuklarda tuvalet eğitimi nasıl olmalı diye düşünüldüğünde şunlar uygulanabilir:
- Gündüz bez takılmadığı için bunu gece de sürdürmelisiniz. Yatağa sıvı geçirmeyen özel bir örtü serilmesi yeterli olabilir.
- Çocuğunuza uykudan en az 2 saat önce sıvı vermeyi kesmelisiniz.
- Tuvalet alışkanlığı kazandırırken, çocuğunuzu gece kaldırma süresi 1-2 saat aralığında olabilir. Bu durum her çocukta farklılık gösterir.
- Gündüz tuvalete gitmeye alışan bir çocuk, gece altına kaçırma sorunu yaşamazken, bazı çocuklarda gece tuvalet alışkanlığı 5-6 yaşı bulabilir.
Çocuğun Tuvalet Eğitiminde Karşılaşılan Problemler
Tuvalet eğitimi deneyimleri çocuklar için farklı ve zorlu bir süreçtir. Ebeveynler, tuvalet alışkanlığı kazandırırken kazalara karşı anlayış göstermelidir. Fakat bu durum fazlasıyla yaşanmaya başlıyorsa tuvalet eğitiminin zamanlamasıyla beraber şu durumlar gözden geçirilebilir:
- Ev değişikliği, bakıcının değişmesi, kardeş doğumu ve annenin işe başlaması gibi stres oluşturan durumlar tuvalet eğitiminin başarısızlıkla sonuçlanmasına neden olabilir.
- Aşırı heyecan, çocukların tuvalet eğitimini kontrol edilemez bir hale getirebilir.
- İdrarını yaparken ağrı hissetmesi, güldüğünde altına kaçırması veya idrarında enfeksiyon bulunması tuvalet eğitiminde zorluk yaratabilir.
- Ebeveynlerin baskıcı tutumları, çocukların tuvaletini yapma becerisini engelleyen faktörlerdendir.
Erkek Çocuğa Tuvalet Eğitimi Nasıl Verilir?
Tuvalet alışkanlığının kazanılmasında, kızlar erkek çocuklarına göre bir adım önde olabilir. 2 yaş erkek çocuğu tuvalet eğitimi sırasında şunlara dikkat edilmelidir:
- Erkek çocuklarının öncelikle oturarak çiş yapması sağlanmalıdır.
- Zaman geçtikçe çişini ayakta yapmak isteyebilir. Babasından, abisinden, akranlarından ya da televizyondan bu şekilde çiş yapıldığını fark edebilir. Deneme yapmasına müsaade ettiğinizde artık bu şekilde tuvaletini yapabilme becerisi kazanabilir.
- Klozetin önüne oğlunuzun boyuna uygun bir tabure yerleştirin. Bu sayede tabure üzerine çıktığında tuvaletini daha rahat yapabilir.
- Oğlunuz tuvaletini ayakta yapmaya başladığında, tuvalet kâğıdını buruşturup hedef vurma gibi oyunlar oynayabilir. Bir süre bu durumu kabul etmelisiniz. Gün geçtikçe bu oyunları bırakabilir ve normal bir şekilde tuvaletini yapmaya başlayabilir.
Bakiciburada.com ile Bütün Zorlukların Üstesinden Gelebilirsiniz!
Bakiciburada.com sıkıntılı zamanlarınızda en büyük destekçiniz olur. Bebek ve çocuk bakıcısı, hasta-yaşlı bakıcısı, ev işlerine yardımcı bayan ve oyun ablası talepleriniz ile sorunlarınız çözüme ulaşır. Bakiciburada.com referans, kimlik, adres ve telefon numarası doğrulama yöntemleriyle en güvenilir bakıcılarla tanışmanızı sağlar.